THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG NÔNG DÂN BỎ RUỘNG VÙNG BẮC TRUNG BỘ

THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG NÔNG DÂN BỎ RUỘNG VÙNG BẮC TRUNG BỘ

Nguyễn Quang Dũng1, Hà Văn Định1*, Chu Thị Huyền1, Nguyễn Bá Hoài1, Nguyễn Văn Quân1, Đỗ Thị Mỹ Lương1

[1]Viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp

*E-mail: kyanhpvkt@gmail.com

TÓM TẮT

Nghiên cứu được thực hiện nhằm khảo sát tình trạng nông dân bỏ ruộng tại vùng Bắc Trung Bộ, xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp. Kết quả điều tra, khảo sát cho thấy, năm 2022 có tổng số 25.572,01 ha đất bị bỏ hoang, chủ yếu là đất lúa hai vụ, với nông hộ là đối tượng chính. Tỷ lệ bỏ hoang toàn vùng là 3,85%, trong đó các tỉnh bao gồm Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế đều có cấp độ bỏ hoang ít (Tỷ lệ diện tích đất bị trả, bỏ ruộng, có thể theo mùa vụ <10%), riêng tỉnh Quảng Bình cấp độ bỏ hoang ở mức vừa (Tỷ lệ diện tích đất bị trả, bỏ ruộng, có thể theo mùa vụ là 12,31%). Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nông dân bỏ ruộng tại khu vực này gồm: biến đổi khí hậu, thiên tai; chi phí sản xuất cao, thu nhập thấp; chuyển dịch lao động; chính sách hạn chế; đất đai manh mún; và hạ tầng yếu kém. Bài báo đề xuất các giải pháp toàn diện về tuyên truyền, hạ tầng, chính sách, quản lý đất đai, tích tụ ruộng đất, phòng chống thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu, khắc phục ô nhiễm và suy thoái đất, vốn đầu tư, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng khoa học công nghệ, kiểm soát dịch bệnh.

Từ khóa: nông dân, bỏ ruộng, Bắc Trung Bộ.

 

SUMMARY

Current situation, causes and solutions to overcome the situation of farmers abandoning their fields
in the North Central region

Nguyen Quang Dung1, Ha Van Dinh1, Chu Thi Huyen1,
Nguyen Ba Hoai1, Nguyen Van Quan1, Do Thi My Luong1

1 National Institute of Agricultural Planning and Projection (NIAPP)

The study was conducted to survey the situation of farmers abandoning their fields in the North Central region, identify the causes and propose solutions. The results of the investigation and survey showed that in 2022, a total of 25,572.01 hectares of land were abandoned, mainly two-crop rice fields, with households being the main entities responsible. The abandonment rate in the whole region was 3.85%, in which the provinces including Thanh Hoa, Nghe An, Ha Tinh, Quang Tri, Thua Thien Hue all had low abandonment levels (the rate of land area returned, abandoned, possibly seasonal <10%), only Quang Binh province had a moderate abandonment level (the rate of land area returned, abandoned, possibly seasonal was 12.31%). The main causes leading to the abandonment of agricultural land in this region include climate change, natural disasters; high production costs, low income; labor migration; restrictive policies; fragmented land; and poor infrastructure. The article proposes comprehensive solutions on propaganda, infrastructure, policies, land management, land accumulation, natural disaster prevention, climate change adaptation, pollution remediation, combating land degradation, investment capital, crop restructuring, application of science and technology, and disease control.

Keywords: farmers, fields abandonment, North Central.

 

Ngày nhận bài: 05/4/2025

Ngày thông qua phản biện: 25/5/2025

Ngày duyệt đăng: 29/5/2025