Tạp chí
CHUẨN HÓA QUAN HỆ GIỮA MẤT Cs-137 RƠI LẮNG VÀ MỨC ĐỘ XÓI MÒN TRÊN ĐẤT DỐC TRỒNG CÀ PHÊ VÀ SẮN TẠI TỈNH ĐẮK LẮK
Trình Công Tư1*, Nguyễn Văn Bình1, Nguyễn Thị Thảo Nhung1
[1] Trung tâm Nghiên cứu Đất, Phân bón và Môi trường Tây Nguyên* Email: congtuvn@gmail.com; ĐT: 098. 206 46 45
TÓM TẮT
Để xây dựng mối quan hệ chuẩn hóa giữa mất Cs-137 rơi lắng và xói mòn đất, các ô quan trắc có kích thước 21 m x 9 m với bờ cao 30cm bao quanh và bể hứng đất nằm cuối dốc được thiết lập ở 18 điểm trồng cà phê và 12 điểm trồng sắn tại tỉnh Đắk Lắk. Cặn trôi vào bể được thu thập để tính lượng đất mất và phân tích Cs-137. Mô hình hàm số mũ được sử dụng để xây dựng quan hệ chuẩn hóa giữa mất tương đối Cs-137 và xói mòn đất. Kết quả ngiên cứu cho thấy, lượng đất trôi trong mùa mưa 2020 biến động từ 3,13 tấn/ha đến 47,87 tấn/ha, tùy vào điều kiện che phủ, trong đó mức độ xói mòn xảy ra trên đất trồng sắn mạnh hơn trên đất trồng cà phê. Hàm lượng Cs-137 trong cặn xói mòn chiếm 0,36 – 1,03 Bq/kg, tương ứng với mật độ 0,15 – 2,25 Bq/m2, mất tương đối 0,05 – 0,71% so với tại vị trí tham chiếu. Những điểm xảy ra xói mòn mạnh cũng là nơi có lượng Cs-137 bị mất tương đối càng nhiều. Quan hệ giữa mất tương đối Cs-137 (x) và mức độ xói mòn (y) có dạng y = 49,021×0,9707, R² = 0,9123** trên đất trồng cà phê và y = 53,04×0,6437, R² = 0,5962* đối với đất trồng sắn.
Từ khóa: Đất, đồng vị, quan hệ, tham chiếu, xói mòn.
SUMMARY
Standardize relationship between loss of fallout Cs-137 and soil erosion on coffee and cassava on sloping land in Dak Lak province
Trinh Cong Tu1, Nguyen Van Binh1, Nguyen Thi Thao Nhung1
1 Central Highland Soil, Fertilizer & Environment Research Center
To standardize relationship between loss of fallout Cs-137 and soil erosion, monitoring plots with the size of 21 m x 9 m, surrounded by bank of 30 cm height and sediment collected tanks at the end of slope were constructed on 18 sites of coffee land and 12 sites cassava land in Dak Lak province. Sediment from the tank were collected to weight and analyze Cs-137 content. The power model was used to build standardized relationship between loss of Cs-137 and soil erosion. The study results showed that soil loss in rainy season of 2020 ranged from 3.13 t.ha-1 to 48.87 t.ha-1, depending on the conditions of cover crops. Whereby, soil erosion on cassava land was stronger than on coffee land. The Cs-137 content of sediment were 0.36 – 1.03 Bq.kg-1, corresponding density of 0.15 – 2.25 Bq.m-2, lost by 0.05 – 0.71% compared to the reference site. The stronger soil erosion took place, the more Cs-137 loss was. The relationship between loss of Cs-137 (x) and soil erosion (y) had form of y = 49.021×0.9707, R² = 0.9123** on coffee land and y = 53.04×0.6437, R² = 0.5962* on cassava land.
Keywords: Erosion, isotope, reference, relationship, soil.
Người phản biện: PGS.TS. Nguyễn Thị Dần
Email: hoikhoahocdatvn@yahoo.com
Ngày nhận bài: 03/8/2022
Ngày thông qua phản biện: 14/10/2022
Ngày duyệt đăng: 28/10/2022
