Tạp chí
ỨNG DỤNG GIS VÀ AHP TRONG ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG ĐẤT VÀ TIỀM NĂNG ĐẤT ĐAI
Lê Đăng Long1*, Lê Cảnh Định1
[1] Phân viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp miền Nam* Email: danglong0912@gmail.com
TÓM TẮT
Điều tra, đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai liên quan đến nhiều lĩnh vực như khoa học đất, quản lý sử dụng đất đai bền vững, nông nghiệp… đây là bài toán ra quyết định đa mục tiêu (MCDM). Trong nghiên cứu này, ứng dụng GIS và AHP nhóm (AHP-GDM) để giải quyết các vấn đề cụ thể phục vụ đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai: (i) Dinh dưỡng tổng số trong đất; (ii) Độ phì nhiêu của đất; (iii) Hiệu quả kinh tế của các loại sử dụng đất; (iv) Hiệu quả xã hội của các loại sử dụng đất; (v) Hiệu quả môi trường của các loại sử dụng đất và (vi) Đánh giá tiềm năng đất đai. Tiến trình thực hiện như sau: 1). Xây dựng 9 lớp thông tin chuyên đề đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai gồm: đất, địa hình, khí hậu, chế độ nước, độ phì nhiêu của đất, tình hình sử dụng đất, hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội và hiệu quả môi trường; 2). Ứng dụng AHP nhóm tính trọng số của các yếu tố thành phần, chồng xếp các lớp thông tin trong môi trường GIS, tính toán chỉ số dinh dưỡng tổng số trong đất, độ phì nhiêu đất, hiệu quả kinh tế xã hội môi trường theo phương pháp trung bình trọng số, phân loại chỉ số chất lượng đất, tiềm năng đất đai làm cơ sở cho việc đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai. Ứng dụng mô hình trong điều kiện cụ thể tại tỉnh Trà Vinh, kết quả phù hợp hợp với thực tế tại địa phương.
Từ khóa: Chất lượng đất, tiềm năng đất đai, GIS, phân tích quyết định đa tiêu chuẩn (MCDA/MCDM), AHP nhóm.
SUMMARY
Application of gis and ahp for evaluating land quality and land potential
Le Dang Long1, Le Canh Dinh1
1 Sub-National Institute of Agricultural Planning and Projection (Sub-NIAPP)
Investigating and evaluating land quality and land potential related to many fields such as soil science, sustainable land use management, agriculture… this is a Multi-Criteria Decision Analysis (MCDM). In this study, GIS and group AHP (AHP-GDM) were applied to solve specific problems for the assessment of soil quality and land potential: (i) Total nutrients in the soil; (ii) Soil fertility; (iii) Economic efficiency of land use types; (iv) Social efficiency of land use types; (v) Environmental Efficiency of land use types and (vi) Land potential assessment. The process is as follows: 1). Build 9 thematic information layers to assess land quality and land potential, including: soil, topography, climate, water regime, soil fertility, land use situation, economic, social and environmental efficiency; 2). Group AHP application calculates the weight of the component elements, overlays information layers in the GIS environment, calculates the total nutrient index in the soil, soil fertility, socio-economic efficiency according to weighted average method, classification of soil quality and land potential index, as the basis for the assessment of soil quality and land potential. Applying the model in specific conditions in Tra Vinh province, the results are consistent with the actual local conditions.
Keywords: Soil quality, land potential, GIS, Multi-Critria Decision Analysis/Making (MCDA/MCDM), AHP-Group.
Người phản biện: TS. Phạm Quang Khánh
Email: phamquangkhanh47@gmail.com
Ngày nhận bài: 09/9/2022
Ngày thông qua phản biện: 15/10/2022
Ngày duyệt đăng: 25/10/2022
