DỰ BÁO XÓI MÒN ĐẤT TẠI LƯU VỰC SÔNG NGHINH TƯỜNG (PHỤ LƯU SÔNG CẦU) BẰNG MÔ HÌNH SWAT VÀ GIS

Phan Đình Binh1, Nguyễn Lan Hương1
Trường Đại học Nông lâm, Đại học Thái Nguyên.
TÓM TẮT
Nghiên cứu được tiến hành nhằm mô phỏng và dự báo xói mòn đất tại tiểu lưu vực sông Nghinh Tường (phụ lưu sông Cầu bằng mô hình SWAT và GIS ứng với các kịch bản sử dụng đất khác nhau. Ba kịch bản sử dụng đất đã được được thiết lập (kể cả kịch bản nền) để chạy mô hình. Kết quả nghiên cứu cho thấy các chỉ số đánh giá mô hình Nash-Sutcliffe Efficiencies (NSE) để đánh giá mô mô hình có giá trị tốt là 0,82 và 0,91, còn giá trị PBIAS là -12,74 và -9,85% cho giai đoạn chạy thử và kiểm định mô hình. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng lượng đất bị xói mòn không những phụ thuộc vào lưu lượng dòng chảy (lượng mưa) mà còn phụ thuộc vào sự thay đổi kịch bản sử dụng đất. Đến năm 2030 (kịch bản 1, 2) lượng đất bị xói mòn bình quân mùa mưa tăng 8,22 và 19,87%, trong khi đó lượng đất bị xói mòn bình quân mùa khô cũng tăng 1,19 và 4,12% tương ứng với kịch bản 1 và 2 so với kịch bản nền.
Từ khóa: Xói mòn đất, lưu vực, kịch bản sử dụng đất, mô hình SWAT.

Predicting soil erosion in Nghinh Tuong watershed (a brand of Cau river) by SWAT model and GIS
Phan Dinh Binh, Nguyen Lan Huong
College of Agriculture and Forestry – Thai Nguyen University
SUMMARY
The purpose of this paper is to implement “Soil and Water Assessment Tool (SWAT)” model and GIS to predict soil erosion in Nghinh Tuong watershed (a brand of Cau river). Three land use scenarios were set up (including baseline scenario) to run the model. The result shown that two coefficient (NSE and PBIAS) to evaluate model performance were 0.82 and -12.74 for calibration period and 0.91 and -9.85, respectively. The result also pointed out that soil erosion strongly depended on not only stream discharge (precipitation) but also land use change scenarios. Up to 2030 Scenario 1 and Scenario 2, soil erosion increases in both season: in rainy season increases 8.22 and 19.87%, in dry season are 1.19 and 4.12% with respect to baseline scenario, respectively.
Keywords: soil erosion, watershed, land use scenario, SWAT model.

Người phản biện: PGS.TS. Lê Thái Bạt
Email: hoikhoahocdatvn@yahoo.com
Ngày nhận bài: 03/8/2017
Ngày thông qua phản biện: 9/8/2017
Ngày duyệt đăng: 10/8/2017