Tạp chí
SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG TỈNH THỪA THIÊN HUẾ THEO CÁCH TIẾP CẬN XÓI MÒN ĐẤT
Nguyễn Văn Dũng1*
[1] Viện Địa lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam*Email: tiendungvm@gmail.com
TÓM TẮT
Thừa Thiên Huế có điều kiện tự nhiên phức tạp, có lượng mưa nhiều lớn nhất cả nước, tập trung vào mùa mưa, phần lớn là núi cao, núi thấp, đồi chiếm khoảng 2/3 DTTN, thường xuyên xảy ra bão lũ, kèm theo là xói mòn và sạt lở đất. Do vậy việc tổ chức không gian lãnh thổ nông nghiệp và xác định những nơi cần có biện pháp bảo vệ đất để kiểm soát xói mòn đất là yêu cầu cấp thiết. Trong nghiên cứu này, mô hình mất đất phổ dụng (USLE) được lựa chọn để định lượng xói mòn đất tiềm năng. Các dữ liệu đầu vào bao gồm bản đồ lượng mưa, bản đồ đất, bản đồ địa hình. Xói mòn đất tiềm năng được chia thành 7 cấp từ cấp rất thấp đến cấp nguy hiểm. Theo kết quả tính toán: xói mòn đất tiềm năng ở mức độ trung bình chiếm 12,57% DTTN, mức độ mạnh chiếm 13,22% DTTN, mức độ rất cao chiếm 7,46% DTTN, mức độ nghiêm trọng chiếm 7,00% và xói mòn đất mức nguy hiểm là 8,50% DTTN. Trên dữ liệu đầu vào bản đồ đơn vị đất đai, bản đồ xói mòn đất tiềm năng trên cơ sở cách tiếp cận xói mòn đất có tính đến đặc điểm thổ nhưỡng, tác giả đề xuất định hướng sử dụng đất nông nghiệp bền vững cho các đơn vị đất đai với 5 cấp sử dụng: cấp I có thể canh tác nông nghiệp với biện pháp bảo vệ đơn giản với diện tích 84.472 ha, chiếm 16,77% DTTN; cấp II có thể canh tác cây trồng hàng năm nhưng phải thực hiện biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt, cây trồng lâu năm thì biện pháp bảo vệ đất đơn giản hơn với diện tích 31.333 ha, chiếm 6,23% DTTN; cấp III có thể canh tác nông nghiệp với biện pháp bảo vệ đất nghiêm ngặt với diện tích 35.611, chiếm 7,08%DTTN; cấp IV không thể canh tác cây hàng năm, có thể canh tác cây lâu năm một cách hạn chế với biện pháp bảo vệ đất nghiêm ngặt với diện tích 91.381 ha, chiếm 18,16% DTTN; cấp IV không thể canh tác nông nghiệp với diện tích 229.234 ha, chiếm 45,54% DTTN.
Từ khóa: Sử dụng đất nông nghiệp, Thừa Thiên Huế, xói mòn đất, USLE.
SUMMARY
Use of sustainable agricultural land of Thua Thien Hue province with approach of soil erosion
Nguyen Van Dung1
1Institute of Geography, Vietnam Academy of Science and Technology
Thua Thien Hue has complicated natural conditions with the highest rainfall in the country, focusing on the rainy season; mostly high mountains, low mountains, hills accounting for about 2/3 of the natural land area (NLA); frequent storms and floods, accompanied by erosion and landslides. Therefore, the organization of agricultural space and identification of areas where soil protection measures are required is necessary. In this study, we used a universal soil loss model (USLE) to calculate potential soil erosion. The input data included rainfall map, soil map, topographic map. Layers of potential soil erosion are grouped into seven levels ranging from very low to catastrophic. According to results of calculation: present soil erosion at Moderate level accounts for 12.57% of NLA, high level accounts for 13.22% of NLA, very high level accounts for 7.46% of NLA, severe level accounts for 7.00%, and catastrophic soil erosion level is 8.50% of NLA. On the input data of land unit map, potential soil erosion map, with a soil erosion approach taking into account soil characteristics, we propose a orientation of sustainable agricultural land use for land units with 5 levels of use: level I: can be applied farming with simple protection with an area of 84,472 ha, accounting for 16.77% of NLA; level II can be cultivated with annual crops, but must use strict protection measures, for perennial crops, land protection measures are simpler with an area of 31,333 ha, accounting for 6.23% of NLA; level III can be applied farming with strict land protection measures, an area of 35,611 ha, accounting for 7.08% of NLA; level IV cannot be cultivated with annual crops, can be restrictedly planted with perennial trees, must use strict land protection measures with an area of 91,381 ha, accounting for 18.16% of NLA; level IV cannot be applied farming, with an area of 229,234 ha, accounting for 45.54% of NLA.
Keywords: Use of sustainable agricultural land, Thua Thien Hue, soil erosion , USLE.
Người phản biện: PGS.TS. Lê Thái Bạt
hoikhoahocdatvn@yahoo.com
Ngày nhận bài: 04/12/2020
Ngày thông qua phản biện: 25/8/2022
Ngày duyệt đăng: 10/9/2022
