Tạp chí
KHOA HỌC ĐẤT VIỆT NAM LƯỢC KHẢO
TS Nguyễn Đình Bồng
Hình ảnh Viện Khảo cứu Nông Lâm Đông Dương
1. KHOA HỌC ĐẤT VIỆT NAM THỜI KỲ PHONG KIẾN DÂN TỘC LƯỢC KHẢO
Những kiến thức về đất đai tích lũy từ kinh nghiệm thực tiễn khai phá đất đai, mở mang cương vực, sản xuất nông nghiệp của nhiều thế hệ đân tộc Việt Nam đã được thể hiện trong tác phảm của Lê Quý Đôn (1776) Vân đài loại ngữ, Phủ biên tạp lục; các công trình khai hoang lấn biển của Nguyễn Công Trứ (1900) tại Thái Bình, Ninh Bình v.v…
2. KHOA HỌC ĐẤT VIỆT NAM.THỜI KỲ PHÁP THUỘC (1886-1945) LƯỢC KHẢO
– Viện Đại học Đông Dương (tiếng Pháp: Université Indochinoise) là một viện đại học công lập ở Liên bang Đông Dương do chính quyền Pháp thành lập vào năm 1907 nhằm “đào tạo nhân viên bản xứ cho các bộ máy hành chính địa phương hoặc các cơ quan chuyên môn thuộc Phủ Toàn quyền Đông Dương” trên cơ sở hợp nhất 5 trường thành viên: 1. Trường Cao đẳng Luật và Pháp chính (Ecole supérieure de Droit et Administration); 2. Trường Cao đẳng Khoa học (Ecole supérieure des Sciences); 3. Trường Cao đẳng Y khoa (Ecole supérieure de Médecine) đây chính là Trường Y khoa Hà Nội (Ecole de Médecine de Hanoi) được thành lập theo Nghị định ngày 8/1/1902; 4. Trường Cao đẳng Xây dựng dân dụng (Ecole supérieure du Génie Civil); 5. Trường Cao đẳng Văn chương (Ecole supérieure des Lettres), dưới sự quản lý trực tiếp của Toàn quyền Đông Dương sau đó, nó được giao cho Tổng Giám đốc Nha Học chính Đông Dương quản lý và Hội đồng hoàn thiện Viện Đại học điều hành. Từ năm 1908, bị giải thể do không có kinh phí Mười năm sau, vào ngày 21/12/1917, Toàn quyền Đông Dương Albert Sarraut quyết định tái thành lập Viện Đại học Đông Dương. Ngoài các trường đã thành lập trước, còn mở thêm: Y dược, Thú y, Thủy lâm, Sư phạm, Thương mại, Tài chính, Luật hành chánh, Mỹ thuật (2017) và Trường Cao đẳng Nông lâm École Supérieure d’Agriculture et de Sylviculture (2018); Kiến trúc (1941). Viện tiếp tục hoạt và là cơ sở giáo dục bậc đại học duy nhất ở Đông Dương cho đến năm 1945. Niên học cuối cùng có 1575 sinh viên ghi danh, đại đa số là người Việt.
– “Viện Khảo cứu Khoa học Đông Dương Năm 1918 toàn quyền Đông Dương Albert Sarraut (1872-1962) và giáo sư thực vật học Auguste Chevalier (1873-1956) đã thành lập “Viện Khảo cứu Khoa học Đông Dương – L’Institut des Recherches Scientifiques Indochinoises” tại Sài Gòn (Bonneuil, 1990; CIRAD, 2002) với sứ mệnh nghiên cứu ứng dụng khoa học nông lâm nghiệp, bảo tồn các loài cây trồng bản địa và hỗ trợ hải quan xây dựng quy định kiểm dịch. Ngày 02/04/1925 toàn quyền Đông Dương Martial Merlin (1860-1935) ký nghị định thành lập “Viện Khảo cứu Nông Lâm Đông Dương”(L’Institut des Recherches Agricoles et Forestières d’Indochine) tại Sài Gòn do Yves Henry (1875-1966) làm viện trưởng (Pham Cao Duong, 1979; CIRAD, 2002). Đây là Viện nghiên cứu khoa học nông lâm nghiệp đầu tiên và duy nhất tại Đông Dương đầu thế kỷ XX. Vào thập niên 30, Viện đã thành lập cơ sở thứ hai đóng tại Hà Nội thực hiện các nghiên cứu tại Bắc phần (Chevalier1945).
– Khoa học đất (Soil Science): Các công trình nghiên cứu của các tác giả: P Morange. Báo cáo công tác phòng phân tích đất Nam Kỳ 1898-1901, Tạp chí Kinh tế Đông dương 1902, Yves Henrry 1930, Terrte rouge et terrte noire bazanfitique de I Indochine (đất đỏ và đất đen trên đá bazan ở Đông Dương); RF Auriol Lâm Văn Vãng 1934, EM Castagnol, 1934, Những đặc trưng cơ bản của đất Bắc Kỳ và Trung Kỳ, Bản đồ đất đồng bằng sông Hồng (Tạp chí kinh tế Đông Dương 1935, Castagnol, Phạm Gia Tu 1940, Các loại đá ong chính ở Đông Dương, Tạp chí kinh tế Đông Dương, 1940, EM Castanhon 1942, Le Sol: etude theoryique et pratique 264 p.,, Institut des Recherches Agronomiques et Forestieres.(Đất: Nghiên cứu lý thuyết và thực tế 264 trang, Viện khảo cứu Nông Lâm Đông Dương).
