ĐẤT NGẬP TRŨNG: SỰ HÌNH THÀNH, ĐẶC ĐIỂM, PHÂN CẤP, QUY HOẠCH VÀ SỬ DỤNG (LẤY VÍ DỤ NGHIÊN CỨU ĐIỂN HÌNH VÙNG ĐẤT NGẬP TRŨNG HUYỆN YÊN THÀNH, TỈNH NGHỆ AN)

Phan Liêu¹, Trà Ngọc Phong², Bùi Hữu Hanh², Nguyễn Văn Hiện³, Nguyễn Thị Oanh⁴, Nguyễn Văn Khai⁵

[1] Hội Khoa Học Đất Việt Nam.

² Phân viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp

3 Cục Bản đồ, Bộ Quốc phòng.

4 Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân Văn, ĐHQG HCM.

5 UBND huyện Yên Thành.

 

TÓM TẮT

Đất ngập trũng (ĐNT) trước nay ít được nghiên cứu đầy đủ. Bài viết đề cập cơ sở khoa học về ĐNT: Sự hình thành, đặc điểm, phân cấp, quy hoạch và sử dụng. Quá trình phát sinh đất đặc trưng chủ đạo trong ĐNT là quá trình gley (Gleysation) làm đất khử mạnh và mức độ khử có ý nghĩa quan trọng trong đánh giá chất lượng ĐNT. Đã xác định các tiêu chuẩn đánh giá ĐNT, đó là: tỉ lệ rễ đen so với bộ rễ lúa, các trị số Eh, rH_2­­, độ cao tiểu địa hình, độ sâu và thời gian ngập nước. Cần thiết lập bản đồ địa hình 3D (DEM) vùng ngập, từ đó xây dựng bản đồ phân vùng các ĐNT để tính toán quỹ đất và đề xuất quy hoạch sử dụng các đất đó. Nghiên cứu điển hình vùng ĐNT huyện Yên Thành tỉnh Nghệ An đã được giới thiệu để làm rõ những nội dung đã nói ở trên.

Từ khóa: đất ngập trũng, gleysation, phân cấp quy hoạch, Yên Thành.

 

Submerged soils: The formation, characteristics, rating, planning and use (with a case study on the area of submerged soils in Yen Thanh district, Nghe An province)

Phan Lieu1, Tra Ngoc Phong2, Bui Huu Hanh2, Nguyen Van Hien3, Nguyen Thi Oanh4, Nguyen Van Khai5

¹VietNam Soil Science Society

²Sub – National Institute of Agricultural Planning and Projection

³Map Department, Ministry of Defense

⁴VNUHCM – University of Social Sciences and Humanities

⁵People’s Committee of Yen Thanh District

 

SUMMARY

Submerged soils (SS) up to now are lack to be studied comprehensively. This article deals with the scientific basis of SS: the formation, characteristics, rating, planning and use. The leading specific pedogenic process in SS is “gleysation” which defined degrees of reduction and created soil characteristics. It has been determined the criteria for evaluation. of SS, these are: the ratio of black roots compared to root cluster, the values of Eh, rH₂, elevated microrelief, submerged water depth and duration. The 3D – map of relief (DEM: Digital Elevation Model) must be established, based on it establishing further the map of zoning SS, calculating SS pool and their planning use. The case study on SS area in Yen Thanh district, Nghe An province is presented to make clear the contents above mentioned.

Keywords: submerged soils, specific pedogenic process, gleysation, microrelief, digital elevation model.

 

Người phản biện: PGS.TS Lê Thái Bạt

Email: hoikhoahocdatvn@yahoo.com

Ngày nhận bài: 06/02/2021

Ngày thông qua phản biện: 19/2/2021

Ngày duyệt đăng: 23/02/2021